Dnia 23 maja 2016 r. uczniowie i nauczyciele Zespołu Szkół Technicznych im. gen. Władysława Andersa w Białymstoku uczestniczyli w historyczno-przyrodniczych zajęciach terenowych w Biebrzańskim Parku Narodowym. Celem wyjazdu było poznanie historii Twierdzy Osowiec (zwanej polskim Verdun) oraz zgłębienie tajników przyrody, jednego z ostatnich unikatowych obszarów Europy – Bagien Biebrzańskich.
Wycieczkę rozpoczęliśmy od zwiedzania Fortu I (Centralnego) i muzeum Twierdzy Osowiec. Fort ten, jako jeden z nielicznych, oparł się natarciom wroga podczas I wojny światowej i nigdy nie został zdobyty. Znakomity przewodnik – Pan Mirosław Worona (Prezes Osowieckiego Towarzystwa Fortyfikacyjnego) potrafił każdego ucznia zainteresować historią tego niezwykłego miejsca. Przedstawił z humorem fakty, legendy związane z twierdzą, prezentował zdjęcia i eksponaty (m.in. mundury, broń) oraz przeprowadzał konkursy z wiedzy historycznej, nagradzając uczestników. Największą atrakcją okazały się podziemne, ekscytujące wędrówki w obiektach fortecznych (schronach, poternach, kaponierach), a szczególnie w tzw. „Tunelu Śmierci”, usytuowanym w fortecznym rawelinie, w którym pokutuje do dziś duch carskiego oficera.
Po terenowej lekcji historii, przeszliśmy do zajęć z biologii. Poznaliśmy florę i faunę największego w Polsce i Europie parku narodowego. Przyrodnicze warsztaty edukacyjne rozpoczęliśmy od zwiedzania sal ekspozycyjnych w siedzibie Dyrekcji Biebrzańskiego Parku Narodowego. Dzięki spreparowanym eksponatom zwierząt mogliśmy z bliska zobaczyć i dotknąć m.in., klempę z łoszakami, wilka, dzika, bobra, kunę, borsuka oraz występujące nad Biebrzą ptaki drapieżne i wodno-błotne.
Kolejnym miejscem, które odwiedziliśmy w ramach programu wycieczki, było torfowisko wysokie przy „Carskiej Drodze”. Tam poznaliśmy elementy bagna i torfowiska („wielkiej gąbki”) oraz właściwości fizykochemiczne torfu. Szczególne zainteresowanie wśród uczniów wzbudziła roślinność występującą na torfowisku. Zaskoczyły nas swoim urokiem kwitnące na biało: wełnianka pochwowata oraz bagno zwyczajne o właściwościach leczniczych, halucynogennych oraz jako środek odstraszający na mole. Jednak prawdziwą rewelacją okazała się „krwiożercza” owadożerna roślina rosiczka okrągłolistna, która wabi swoje ofiary kroplami słodkiej cieczy i je unieruchamia. Pułapka rosiczki zamyka się, wydzielany kwas mrówkowy rozpuszcza i trawi ciało owada-ofiary. Udało się nam również zobaczyć i sfotografować największego w Polsce pająka – bagnika przybrzeżnego, bardzo drapieżnego i charakterystycznego dla obszarów Polski północno-wschodniej. Z torfowiska wysokiego wyruszyliśmy w stronę rzeki Biebrzy, która nazwę swoją wywodzi od licznie zamieszkujących ją bobrów. Na trasie czekała nas ścieżka edukacyjna „Kładka”, z tablicami informacyjnymi, platformami widokowymi oraz wieżą widokową przy Forcie II (Zarzecznym). Fachowa opieka – profesjonalnie przygotowanych przewodników (Pani Anny Karniej i Pani Marii Świerzbińskiej), dostarczyła uczniom wiedzy przyrodniczej i wspaniałej zabawy.
Po zajęciach edukacyjnych przyszedł czas na odpoczynek i część rekreacyjno- sportową. W zacisznym miejscu „Osady Bóbr” Biebrzańskiego Parku Narodowego czekało na nas ognisko i strzelanie z łuku. Kiełbaski, pieczywo oraz słodycze ufundowali rodzice jednego z uczniów naszej szkoły. Na zakończenie odbyła się rywalizacja sportowa „strzelania z łuku”. Najlepsi uczniowie – łucznicy zostali nagrodzeni przez Pana Łukasza Wierzbickiego, Dyrektora firmy „Biebrza Eco-Travel”.
Spędziliśmy piękny i słoneczny majowy dzień nad Biebrzą. Pogoda nam wspaniale dopisała. Poprzez żywy kontakt z historią Twierdzy Osowiec oraz dziewiczą przyrodą zostaliśmy wszyscy „biebrznięci”, czyli zauroczeni tym urokliwym miejscem. Był to jednocześnie atrakcyjny odpoczynek na łonie przyrody oraz aktywna lekcja historii i biologii.
Krzysztof Pogorzelski,
nauczyciel historii Zespołu Szkół Technicznych
im. gen. W. Andersa w Białymstoku