wladyslaw-anders

GENERAŁ WŁADYSŁAW ANDERS

Urodził się 11 sierpnia 1892r. w Błoniu koło Kutna. Kiedy wybuchła wojna, odbywał studia na politechnice w Rydze. Jako oficer rezerwy został powołany do armii carskiej i przydzielony do trzeciego pułku dragonów carskich. Był trzykrotnie ranny. W 1917 roku otrzymał dyplom ukończenia kursów carskiej Akademii Sztabu Generalnego. Również w 1917 roku brał udział w formowaniu I Korpusu Polskiego, tworzonego w Rosji przez generała Dowbor-Muśnickiego. Kiedy oddziały te rozwiązano, wrócił do Warszawy w stopniu podpułkownika i brał udział w rozbrajaniu Niemców w Polsce.

Niepodległość

Kiedy Polska tworzyła swe wojsko, Władysław Anders został szefem sztabu Dowództwa Głównego Sił Zbrojnych w byłym zaborze pruskim. W kwietniu 1919 roku brał udział w wojnie z bolszewikami na czele 15 pułku ułanów poznańskich. W 1921 roku udał się do Paryża, by ukończyć Ecole Superieure de Guerre w 1923 roku. Staż odbył w szkole kawalerii w Saumur. Powrócił do Polski w 1924 roku już jako pułkownik. Tuż po powrocie otrzymał nominację na dyrektora nauk na kursie dla wyższych dowódców, potem zaś pracował w sztabie generalnego inspektora kawalerii. W czasie przewrotu majowego był szefem sztabu dowódcy wojsk rządowych. W okresie od 1928 roku do 1937 roku dowodził początkowo 5. Brygadą Kawalerii „Brody”, potem Wołyńską Brygadą Kawalerii.

W 1934 roku awansował do stopnia generała brygady. W 1937 roku mianowany został dowódcą Nowogrodzkiej Brygady Kawalerii, na czele której walczył w kampanii wrześniowej. Następnie był dowódcą Grupy Operacyjnej Kawalerii. Po zajęciu terenów wschodniej Polski przez ZSRR i opuszczenia kraju przez najwyższe władze miał rozkaz przedarcia się na Węgry lub do Rumunii. Po ciężkich walkach, podczas których został poważnie ranny, dostał się do niewoli radzieckiej. Spędził 22 miesiące w różnych więzieniach ZSRR, w tym i na słynnej Łubiance. Po ataku Niemiec na ZSRR i zawarciu układu polsko-radzieckiego w 1941 roku został zwolniony z więzienia, żeby objąć dowództwo powstającej tam Armii Polskiej. Wstąpili do niej głównie jeńcy wojenni oraz Polacy deportowani z terenów okupowanych przez ZSRR. Działo się to w niesłychanie trudnych warunkach, podczas klęsk, ponoszonych przez Armię Czerwoną. W 1942 roku, na skutek porozumienia brytyjsko-radzieckiego, Polska Armia została przez Stalina „wyrzucona” do Iranu. Tutaj otrzymała uzbrojenie i wyposażenie wojskowe. Generał Anders otoczył opieką swych żołnierzy i ewakuowane wraz z nimi rodziny oraz polskie dzieci-sieroty.

Monte Cassino

II Korpus Polski gen. Andersa był zorganizowany na etatach brytyjskich. Składał się z dwóch Dywizji Piechoty, jednej Brygady Pancernej i Grupy Artylerii. Na przełomie lat 1943-1944 został on przetransportowany do Włoch i podporządkowany rozkazom gen. Oliviera Lee, dowódcy brytyjskiej VIII Armii. W maju 1944 roku II Korpus brał udział w bitwie o Monte Cassino, otwierając tym samym drogę do Rzymu wojskom aliantów. Następnie Korpus walczył w bitwie o Ankonę, o „linię Gotów”, w Apeninach Emiliańskich. W lutym 1945 roku gen. Anders został p.o. Naczelnego Wodza. Brał udział w ostatniej wielkiej bitwie II Korpusu – bitwie o Bolonię.

Po wojnie pozostał na emigracji. Od 1946 do 1954 roku był Naczelnym Wodzem i Generalnym Inspektorem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. 26 września 1946 roku uchwałą rady Ministrów PRL pozbawiony został obywatelstwa polskiego. Należał do współorganizatorów Skarbu Narodowego, a od 1954 roku – członkiem Rady Trzech. Odznaczony Orderem Virtuti Militari II, III, IV i V klasy, Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, ośmiokrotnie Krzyżem Walecznych, czterokrotnie złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Orderem Łaźni, Legion of Merit, Wielkim Krzyżem Maltańskim, Legią Honorową III klasy, Croix de Guerre, włoskim Krzyżem Walecznych, Wielką Wstęgą św. Maurycego, Krzyżem św. Jerzego i innymi. „Jeden z przywódców reakcyjnej emigracji”, jak go określano w czasach PRL, zmarł w Londynie w 1970 roku. Zgodnie z wolą jest pochowany wśród swych żołnierzy na polskim cmentarzu wojskowym pod Monte Cassino.

 

 

 

„Czerwone maki”

Słowa: F. Konarski, Muzyka: A. Schütz

my116

Czy widzisz te gruzy na szczycie?
Tam wróg twój się ukrył jak szczur.
Musicie, musicie, musicie
Za kark wziąć i strącić go z chmur.
I poszli szaleni, zażarci,
I poszli zabijać i mścić,
I poszli jak zawsze uparci,
Jak zawsze za honor się bić.

REFREN: Czerwone maki na Monte Cassino
Zamiast rosy piły polską krew.
Po tych makach szedł żołnierz i ginął,sztandar
Lecz od śmierci silniejszy był gniew.
Przejdą lata i wieki przeminą,
Pozostaną ślady dawnych dni
I tylko maki na Monte Cassino
Czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosły krwi.

Runęli przez ogień, straceńcy,
Niejeden z nich dostał i padł,
Jak ci z Somosierry szaleńcy,
Jak ci spod Rokitny sprzed lat.
Runęli impetem szalonym
I doszli. I udał się szturm.
I sztandar swój biało-czerwony
Zatknęli na gruzach wśród chmur.

Czerwone maki na Monte Cassino…cmentarz

Czy widzisz ten rząd białych krzyży?
Tam Polak z honorem brał ślub.
Idź naprzód, im dalej, im wyżej,
Tym więcej ich znajdziesz u stóp.
Ta ziemia do Polski należy,
Choć Polska daleko jest stąd,
Bo wolność krzyżami się mierzy,
Historia ten jeden ma błąd.

Czerwone maki na Monte Cassino…

ZARYS KARIERY OFICERSKIEJ gen. Wł. Andersa

Władysław Anders Polski oficer, bojową karierę rozpoczął w 1914 roku, gdy jako porucznik dragonów armii rosyjskiej wyruszył na wojnę. Po utworzeniu I Korpusu Polskiego wstąpił do niego, a po kapitulacji korpusu przed Niemcami przybył do Polski. W wojnie polsko-bolszewickiej był dowódcą 15 Pułku Ułanów Poznańskich. W okresie międzywojennym ukończył Ecole Superieure de Guerre w Paryżu. W 1925r. pełnił obowiązki komendanta Warszawy, a w latach 1926-28 szefa sztabu w Generalnym Inspektoracie Kawalerii. W czasie zamachu majowego w 1926r. opowiedział się po stronie rządowej, ale nie zaszkodziło to jego karierze wojskowej.

Piłsudski potrafił docenić prawość jego działania i umiejętności. W latach 1928-37 dowodził Wołyńską Brygadą Kawalerii i następnie Nowogrodzką Brygadą Kawalerii, z którą wyruszył do walki przeciwko Niemcom. Od 12 do 28 września dowodził Grupą Operacyjną Kawalerii. 26 września na drodze kawalerzystów Andersa wycofujących się na południe stanęły oddziały radzieckie, które po walkach wzięły do niewoli większość polskich żołnierzy. Ranny gen. Anders trafił do szpitala, a następnie był więziony w Lwowie i Moskwie. Zwolniony 4 sierpnia 1941r. po zawarciu 30 lipca1941r. polsko-radzieckiego układu, tego samego dnia mianowany naczelnym dowódcą Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. 18 sierpnia dotarł do Buzułuku i przystąpił do organizowania polskiej armii. Z ogromną energią angażował się w poszukiwanie polskich oficerów, którzy we wrześniu 1939r. dostali się do radzieckiej niewoli i znaleźli się w obozach w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku; sprawę tę powierzył rtm. Józefowi Czapskiemu. Wobec szykan wobec władz radzieckich oraz nacisków, żeby nie czekając na uzbrojenie i przygotowanie całej armii wysłać na front tylko jedną dywizję, Anders zdecydował ewakuować oddziały polskie do Persji (Iranu). Na takie rozwiązanie nalegał rząd brytyjski dążący do wzmocnienia własnych oddziałów na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Projektu Andersa wycofania całej Armii Polskiej z ZSRR nie akceptował premier Władysław Sikorski, godzący się jedynie na ewakuowanie tych żołnierzy, dla których brakowało żywności; uważał, że armia powinna pozostać w ZSRR, gdyż wkroczenie do Polski od wschodu znacznych sił zbrojnych, podlegających rządowi w Londynie, miało być rozstrzygające dla powojennej przyszłości państwa.

Po ewakuacji w marcu i sierpniu 1942r. oddziałów do Persji, 12 września 1942r. Anders objął stanowisko dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie. Od 19 sierpnia 1943r. dowodził II Korpusem Polskim i w ślad za swoimi żołnierzami 25 stycznia 1944r. przybył do Włoch. Na odprawie 24 marca dowódca brytyjskiej 8 armii gen. Oliver Leese zapytał Andersa, czy zdecyduje się atakować Monte Cassino. We wspomnieniach Anders napisał: „Wykonanie tego zadania, ze względu na rozgłos, jaki Monte Cassino zyskało wówczas na świecie, mogłoby mieć duże znaczenie dla sprawy polskiej. Byłoby najlepszą odpowiedzią na propagandę sowiecką, która twierdzi, że Polscy nie chcą bić się z Niemcami… Po krótkim namyśle oświadczyłem, że podejmuję się tego zadania”. Natarcia polskie zmusiły Niemców do wycofania się spod Monte Cassino. Dalszy szlak bojowy na czele II korpusu prowadził przez Ankonę, rzekę Cesano i Metauro, linię Gotów i zakończył się zdobyciem Bolonii. Pod koniec wojny Anders pełnił obowiązki Naczelnego Wodza i generalnego inspektora Polskich sił zbrojnych w zastępstwie przebywającego w niewoli gen. Tadeusza Komorowskiego. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii, gdzie pełnił funkcję Naczelnego Wodza i generalnego inspektora Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Władze w Warszawie pozbawiły go obywatelstwa polskiego. 8 sierpnia 1954r. razem z Tomaszem Arciszewskim i Edwardem Raczyńskim wszedł w skład tzw. Rady Trzech zastępującej Prezydenta RP. W dziesiątą rocznicę bitwy pod Monte Cassino został mianowany przez rząd emigracyjny generałem broni. Na emigracji wokół niego skupiała się społeczność wojskowa. Zmarł 12 maja 1970r. i zgodnie z jego życzeniem został pochowany na polskim cmentarzu wojennym pod Monte Cassino.